Naxos, het grootste eiland van de Cycladen

Tekst en foto's Anneke Kamerling

Er wordt mij vaak gevraagd welk van de vele Griekse eilanden nou toch het leukste/mooiste is. Daar moet ik het antwoord helaas schuldig op blijven, want ieder eiland is uniek, ze zijn onderling gewoon niet te vergelijken. Ik zal in deze blog met regelmaat een Griekse bestemming in het zonnetje zetten. Om scheve gezichten te voorkomen, doe ik dat in alfabetische volgorde. Deze maand:

Naxos

Naxos is het grootste eiland van de Cycladen. Het ligt ongeveer in het midden van de Cycladen archipel in de Egeïsche zee. De machtige bergketen, de Zas (1001 m) domineert het binnenland en is van vrijwel overal op het eiland te zien. Het eiland is uitermate geschikt voor korte en langere wandeltochten. Vooral de Tragea vallei is een eldorado voor wandelaars.
De verschillende dorpjes liggen schilderachtig, een beetje verborgen in de bergen en verspreid langs de kust.
Het eiland heeft ongeveer 15.000 inwoners, waarvan zo'n 7.000 in Naxos- stad wonen. De bevolking leeft tegenwoordig in toenemende mate van het toerisme, maar de landbouw vormt nog altijd een belangrijke bron van inkomsten voor de Naxioten. Naxos is het meest vruchtbare eiland van de Cycladen en in de dalen wordt met name veel fruit geteeld. In het bergland leeft men hoofdzakelijk van veeteelt (schapen en geiten). Ook ontgint men er marmer en amaril.
Naxos-stad (of Chora) is de hoofdstad van het eiland en een typisch Cycladen stadje met blokvormige witte huisjes en in contrasterende kleuren geverfde deuren en luiken.
Het eiland heeft mooie grote zandstranden en duinen langs de kust.
In de mythologie wordt Naxos meermaals vermeld en op het eiland zijn duidelijke sporen nagelaten van de bewogen geschiedenis, waaronder de beroemde Portara van de Tempel van Apollo.
Het toerisme op Naxos is al enkele jaren in gang. Er zijn hotels en appartementen in de klassen A t/m E, welke over het hele eiland verspreid liggen. Verder heeft het eiland leuke eetgelegenheden en gezellige cafeetjes. Een echt druk uitgaansleven kent het echter niet.
De prachtige zandstranden, de schilderachtige dorpjes, de ongerepte natuur en het grote aantal bezienswaardigheden maken het eiland tot een ideale vakantiebestemming voor jong en oud.

Naxos-stad

Naxos-stad

Naxos-stad, ook wel 'Chora' genoemd, ligt aan het midden van de westkust van het eiland. Er zijn niet veel eilanden waarvan de meest bekende archeologische opgraving het eerste is wat je ziet, wanneer je aankomt met de veerboot. Al van ver op zee is de imposante Portara van Naxos te zien. Dit is de toegangspoort van de oude tempel van Apollo, die in 522 v. Chr. werd gebouwd maar nooit voltooid werd. De tempel ligt op het kleine eilandje Palatia in de haven, wat door middel van een dam met de havenpromenade is verbonden. Men zegt, dat als u onder de poort gaat staan en een wens doet, u de kracht van Apollo's energie kunt voelen.
In de stad zijn enkele interessante bezienswaardigheden, zoals het Venetiaanse Kastro, de oude wijk Bourgos en de archeologische opgraving bij het strand van Grotta.

Bezienswaardigheden uit de oudheid

De Portara van Naxos
Wat we vandaag zien, is de poort tussen de antichambre en het schip van een oude tempel, waarschijnlijk ter ere van Apollo, uit de 6e eeuw v. Chr.. Hij werd gebouwd in opdracht van Lygdamis, de tiran van Naxos, die de tempel van Zeus in Athene, gebouwd door de tiran Peisistratus en de tempel van Hera op Samos, gebouwd door de tiran Poycrates wilde overtreffen. Echter, als gevolg van de val van zijn tirannie, is de tempel nooit voltooid. Deze Archaïsche tempel is in Ionische stijl gebouwd op de plaats waar zich in de Geometrische tijd een openlucht heiligdom bevond. Hij is maar liefst 59 meter lang en 28 meter breed. De ingang lag op het westen, wat vrij ongebruikelijk was in die tijd. Wat er vandaag de dag nog rest van deze grandioze tempel zijn slechts de fundamenten, de basis van het heiligdom en de enorme poort, die vanwege zijn afmetingen door de lokale bevolking 'Portara' wordt genoemd. Portara betekent zoiets als enorme deur en dat is het eigenlijk ook. De poort is ongeveer 6 meter hoog en meer dan 3,5 meter breed en bestaat uit vier grote stukken van lokaal marmer, elk met een gewicht van enkele tonnen. Het is dankzij de grootte en het gewicht van het gebruikte materiaal, dat de poort nog steeds overeind staat.

iframe align="middle" class="lazy" data-src="https://www.grieksegids.nl/iframe-grieksegids.php?regio_weblog=Naxos" frameborder="0" height="350" scrolling="no" width="100%">

Grotta
Deze opgraving aan de noordkant van de stad kent vele geheimen van de Naxiotische beschaving, van de Prehistorie tot vandaag. Er zijn o.a. oude huizen ontdekt uit verschillende periodes, van de Pre-Geometrische tijd, de Myceense periode en de meest recente van zo'n 500 v. Chr.. Het grootste deel van de nederzetting is door de stijgende zeespiegel in zee verdwenen. Er zijn nog restanten van stenen paden onder het zeeoppervlak te zien. Enkele voorbeelden van opgedoken voorwerpen zijn: gouden juwelen, interessante grafische voorstellingen op stenen, wapens, gebruiksvoorwerpen, beeldjes en botten. Volgens recente bevindingen bevond zich hier de agora (de markt) van de oude stad. Dicht bij het strand zijn enkele oude gebouwen ontdekt. Eén van deze heeft een mooi, goed bewaard gebleven mozaïek.

Yria
Yria is de bakermat van de Ionische beschaving en de monumentale Griekse architectuur. De religieuze functie van deze plek dateert van ongeveer 1300 v. Chr. Er zijn restanten gevonden van vier bouwwerken in opeenvolgende lagen, op precies dezelfde plaats en met dezelfde oriëntatie. Het eerste werd gebouwd rond 800 v. Chr. en bestond uit een enkele kamer gebouwd van hout en bakstenen. Een mogelijke overstroming van de nabijgelegen rivier Peritses (toen Byblines geheten) vernietigde dit eerste gebouw. Rond 730 v. Chr. werd het vervangen door een hal, bestemd voor rituelen voor de verering van de god Dionysos, geflankeerd door vier gangen met zuilengalerijen. Na de vernietiging van deze tweede tempel, om onbekende redenen, werd in 680 v.Chr. een derde gebouw opgetrokken op dezelfde plaats, met gebruikmaking van vroegere muren. Rond het einde van de 7e eeuw v.Chr. werd de cultus opnieuw uitgevoerd in de open lucht. Dit is met name gebaseerd op een vierzijdige klei haard. Deze bleek vrijwel intact, en is zichtbaar onder de marmeren drempel van de latere Adyton. Rond 580-570 v. Chr. werd de vierde en grootste tempel, en de enige die nog steeds zichtbaar is, gebouwd. Twee tetrastijl marmeren zuilengalerijen verdelen het gebouw in drie beuken. De instabiliteit van de ondergrond en het feit dat de bouwers nog weinig ervaring hadden met het aanleggen van de funderingen voor zo'n grote tempel, zorgden ervoor dat reparaties noodzakelijk waren in de Romeinse tijd (1e eeuw v. Chr.). Tijdens de 5e eeuw na Chr. kreeg de tempel de functie van een Vroeg-Christelijke basiliek. De stichting van de kleine Byzantijnse kerk van Agios Georgios in de onmiddellijke nabijheid van de oude tempel heeft gezorgd voor de continuïteit van aanbidding op deze plek voor maar liefst 3300 jaar.

De tempel van Dimitra

Hier zijn de ruïnes van het heiligdom van de goden Dimitra en Apollo gevonden, daterend uit de Laat-Geometrische periode. Uit vondsten maakt men op, dat deze plek al in de Vroeg-Myceense tijd als heiligdom in gebruik was. In de 6e eeuw v. Chr. werd hier de tempel van Dimitra gebouwd, waarvan nog enkele zuilen overeind staan.

De toren van Chimaros
De toren van Chimaros dateert uit de Hellenistische periode. Waar hij toen precies voor diende is niet bekend, maar in de Middeleeuwen werd hij als wachttoren gebruikt en werden de inwoners van de dorpen door middel van vuur bovenop de toren gewaarschuwd voor aankomende indringers. Bij archeologische opgravingen in het omringende gebied zijn o.a. een olieperserij en enkele andere gebouwen uit de Hellenistische periode gevonden.

De Kouroi van Naxos
De drie 'Kouroi' behoren tot de meest interessante bezienswaardigheden van Naxos. Er zijn op Naxos meerdere Kourosbeelden gevonden, maar de meesten zijn overgebracht naar musea in Athene. Het zijn beelden van jonge mannen, die onvoltooid gevonden zijn op de plaats waar de kunstenaars ooit begonnen waren met het beeldhouwwerk. Alle drie de beelden zijn gedateerd uit de Archaïsche periode (7e-6e eeuw v. Chr.). Twee van hen liggen in de streek Flerio, in de buurt van het dorp Melanes, terwijl de derde en grotere in de buurt van het dorp Apollonas is gevonden.

De kouros van Flerio met een gebroken been

Slechts één van de beelden in Flerio is gemakkelijk te bereiken. Deze stamt uit de 7e eeuw v. Chr. en is waarschijnlijk achtergelaten vanwege zijn gebroken been. Het beeld is ongeveer 6,5 meter lang en heeft de naam 'Helleen' (Griek) meegekregen.

De Kouros van Apollonas

De Kouros in Apollonas, gedateerd uit de 6e eeuw v. Chr. is indrukwekkender. Uit wat we vandaag zien, kunnen we opmaken dat het beeld ongeveer 10 meter hoog was en volgens andere geleerden zou het Dionysos, de god van de wijn moeten voorstellen. Het standbeeld ligt bij de ingang van een oude steengroeve, boven het dorp. De grootte en de vorm van het beeld kunt u pas echt goed zien wanneer u het van afstand bekijkt. Van dichtbij zou je denken dat het gewoon een groot stuk marmer is.
Er wordt aangenomen dat de Kourosbeelden vormgegeven zijn naar het idee dat de mensen hadden over hun goden in die periode. De goden zijn menselijk, maar veel langer dan de mens. Vandaar dat wetenschappers denken, dat deze sculpturen een aantal van de belangrijkste goden van het eiland uitbeelden, met name Dionysos.

Restanten van de Middeleeuwen

De Bazaios toren

Op Naxos staan nog verschillende Middeleeuwse torens. De belangrijkste is de Bazaios toren, gebouwd in de 17e eeuw. Vroeger was in deze toren een klooster gevestigd. Vandaag de dag doet het gerestaureerde gebouw dienst als cultureel centrum en worden er tijdens het zomerfestival van Naxos een groot aantal culturele activiteiten georganiseerd.
Andere middeleeuwse torens zijn de toren van Kokkos en de toren van Mangakis in Messi Potamia.
De 'tarsanas', de Middeleeuwse scheepswerf in Lionas, die onlangs is gerenoveerd, huisvest het Centrum voor het milieu in kustgebieden. U komt hier van alles te weten over de kust en de milieubescherming.

Naxos onder de Venetianen
Onder de Venetiaanse overheersing kende Naxos een lange periode van veiligheid en welvaart; ter bescherming van de inwoners werden er met name sterke vestingen en verdedigingstorens gebouwd op het eiland.

De toren van Glezos
In 1207 tijdens de Frankische overheersing in de Egeïsche Zee, liet de Venetiaan Markos II Sanoudos deze vesting bouwen. De muur rond dit Venetiaanse fort was vijfhoekig met drie toegangspoorten, rondom versterkt met twaalf torens, waarvan één, de Glezos toren, nog goed bewaard gebleven is. De Glezos toren is vier verdiepingen hoog en staat in de buurt van de noordwestelijke poort. Boven de ingang van de toren is het wapenschild van de familie Crispi te zien. In 1968-1969 is de Glezos toren gerenoveerd, de toren werd gestabiliseerd en de muurconstructie werd versterkt.

Het klooster van Faneromeni

In enkele Venetiaanse torens vestigden zich kloosterordes. Zo is er bijvoorbeeld het, nu verlaten, klooster Fotodotou, in een Venetiaanse toren uit de 15e eeuw en het klooster van Faneromeni, gehuisvest in een Venetiaanse toren uit de 17e eeuw.

Stranden van Naxos
Naast de vele bezienswaardigheden is Naxos rijk aan prachtige stranden. Het is dan ook een ideale bestemming om een strandvakantie te combineren met culturele uitstapjes en/of wandelingen in de natuur.
Lees meer over stranden op Naxos… link naar blog De paradijselijke stranden van Naxos

hèt Naxos boekje
Uitgebreide informatie over de geschiedenis, bezienswaardigheden, cultuur en natuur van Naxos vindt u in hèt NAXOS boekje. hèt NAXOS boekje zal zeker bijdragen om van uw verblijf op Naxos een onvergetelijk succes te maken! Het is te bestellen via www.het-boekje.nl. hèt-boekje.nl biedt de meest gedetailleerde reisgidsen over verschillende bestemmingen in Griekenland. Onder andere over de Griekse eilanden Andros, Chios, Karpathos, Kythira, Lesbos, Naxos, Samos, Santorini, Skyros en Tinos. Deze mooi geïllustreerde gidsen schenken uitgebreid aandacht aan geschiedenis en vele bezienswaardigheden, maar staan ook stil bij onderwerpen die meestal weinig of geen aandacht krijgen. De gidsen zijn zowel in gedrukte versie verkrijgbaar als als e-book.

Meer weten over Naxos?
Neem voor meer informatie gerust contact op via www.het-boekje.nl.

 

 

---

Schrijf je in en blijf op de hoogte

Wil je op de hoogte blijven van al het nieuws over Griekenland en de Griekse Gids schrijf je in voor onze gratis digitale nieuwsbrief. Direct na het aanmelden ontvang je van ons een e-mail met een link om je inschrijving te bevestigen.

Disclaimer: Wij verzamelen zoveel mogelijk informatie om onze lezers te helpen. De Griekse Gids is niet verantwoordelijk voor beslissingen die u neemt op basis van bovenstaande informatie. Houd er rekening mee dat informatie snel (per dag en zelfs per uur) kan veranderen. Zodra er wijzigingen zijn passen wij dit zo snel mogelijk aan op deze website.

---

Lees ook deze populaire artikelen

---