Spreekbeurt over Kreta

Spreekbeurt over het eiland Kreta in Griekenland

Door Adoni Nikolidakis, 9 jaar, groep 5
 

Knossos. Foto gemaakt door P. KesselaarKnossosKnossosGriekenland laten zien op de kaartKrijtrotsen van Matala
 

Ik houd mijn spreekbeurt over Kreta. Eerst laat ik jullie zien op de kaart waar Griekenland ligt. Kreta is het meest zuidelijke eiland van Griekenland (Het eilandje Gavdos ligt zuidelijker, maar hoort bij Kreta). Wisten jullie dat Kreta letterlijk krijt betekent in het Grieks? De bodem van Kreta bestaat voor een groot deel uit krijt. Dit kan je bijvoorbeeld goed zien aan de krijtrotsen van Matala.
 

Heraklion is de hoofdstad van Kreta.
Als je met het vliegtuig naar Kreta gaat dan land je meestal op het vliegveld bij Heraklion, maar er is ook een vliegveld in Chania. Ook als je met de boot naar Kreta gaat kom je meestal aan in de haven van Heraklion, maar ook Chania heeft een haven. Wij zijn vaak met het vliegtuig en ook met de boot naar Kreta geweest. Vanaf Heraklion rijden wij dan nog 60 km met de auto naar het zuiden van Kreta, want daar woont onze familie. Wij gaan ieder jaar 1 of 2 keer naar Kreta. Het is er in de zomer altijd heel mooi weer en dan gaan we veel naar het strand en het zwembad en we gaan ook op bezoek bij onze familie.
 

Heraklion Kreta Heraklion Kreta

 

Groot eiland
Kreta is het grootste Griekse eiland. Het is 250 kilometer lang en op het breedste punt 60 kilometer breed. Kreta ligt 300 kilometer van Afrika en het ligt 100 kilometer van het Griekse vasteland.

Lekker warm
In de zomer is de temperatuur wel 35 tot 40 graden en in de winter is het ongeveer 18 graden. Er zijn op Kreta veel dorpjes tegen de bergen gebouwd. De huizen zijn meestal wit geverfd. Dat is goed tegen de warmte. Dit is Agia Galini op zuid Kreta. 

 

 

Bergen
Er zijn veel hoge bergen op Kreta. De hoogste berg is ongeveer 2500 meter, dat is de berg Idi. Op het topje van die berg is bijna altijd sneeuw te zien. Die bergtop heet Psilorítis en is vanaf alle kanten van Kreta te zien.

Toeristen
Op Kreta komen veel toeristen, de meesten gaan naar het noorden van Kreta. In het zuiden is het wat rustiger en veel gezelliger. De mensen van Kreta zijn heel aardig.
 

IDI de hoogste berg van Kreta

 

Landbouwers en vissers
De mensen op Kreta zijn meestal boer of visser, maar ze verdienen ook vaak hun geld door het toerisme. Mijn oom (Kostas) heeft bijvoorbeeld heeft heel lang een eigen restaurant, 'Taverna' heet het in het Grieks gehad. Ook bij hem kwamen in de zomer veel toeristen: Nederlanders, Duitsers, Belgen, Engelsen, Italianen en Fransen. Helaas heeft de economische crisis ervoor gezorgd dat hij in 2015 zijn leuke taverne moest sluiten net als duizenden anderen Griekse restauranthouders. De toeristen blijven tot eind oktober in Griekenland waarna ze weer naar huis. De afgelopen jaren gaan toeristen ook in de winter ook naar Griekenland. Dat is heel logisch omdat de temperaturen zelfs in hartje winter hoger zijn dan 15 graden celsius!

Olijven en druiven
In de winter gaan de inwoners van Kreta olijven plukken. Er zijn miljoenen olijfbomen op Kreta.


Vissersboot op Kreta Druiven en olijfbomen
Links: Vissersboot op Kreta. Foto van Nico van velden
Rechts: Typisch Kreta. Op de voorgrond druivenboompjes, in het midden olijfbomen.
De berg op de achtergrond is de Kouloukonas. Foto is van Nikos .
 

Ook groeien er sinaasappels, mandarijnen, citroenen en druiven op Kreta. Van de druiven wordt lekkere Griekse wijn gemaakt, zegt mijn vader. Ook worden ze gedroogd, dan zijn het rozijnen. En de druiven die op Kreta worden geplukt liggen soms hier te koop bij de C1000! Dat hebben we gezien aan de naam die op de doosjes staat. Ik vind de watermeloenen van Kreta heel lekker.
 

Sinaasappelboom
Sinaasappelboom.
Foto van Robienne jansen
 

Feesten op Kreta
We gaan ook vaak naar feesten van de Grieken. Zo’n feest is vaak buiten. Dan is er ergens op de bergen afgesproken en nemen ze barbecues mee en wordt er vlees gebakken. Er wordt limonade en wijn en sterke drank, die raki heet, gedronken. Er zijn meestal ook een paar mensen die muziek maken. Als de muziek begint en iedereen heeft lekker gegeten en gedronken beginnen ze te dansen. Allemaal in een rij houden ze elkaar vast aan de schouder. Er zijn ook veel kinderen die samen spelen. En ook mee dansen.
Muziek en dans
De mensen van Kreta houden veel van muziek en dansen. Er wordt op Kreta veel gespeeld op een soort kleine viool, die heet lyra. Er wordt op Kreta heel veel gedanst, bijna alle kinderen leren volksdansen. Er zijn veel volksdansgroepen die dragen mooie klederdracht.


Griekenland Dansgroep op Kreta
Links: Kinderen leren al vroeg dansen. Foto van robienne jansen
Rechts: Foto gemaakt door André Matthys


Lira en Laouto
Lyra en laouto. Foto van Michiel Koperdraat. anokato



Taal:
Ik kan wel een beetje Grieks, bijvoorbeeld:
Hoe heet je?= pos se lene
Ik heet Adoni= me lene Adoni
Hoe gaat het? Ti kanies?
Goed= kala
Hoeveel jaar ben je? =Posso chronon iese

 

Voetbal
Op Kreta is ook een voetbalclub: OFI-Kreta. Hun kleding is zwart wit. Ik heb er ook een voetbalshirt van. 


Adoni vertelt over Ofi Kreta



Eten
Het eten op Kreta is super lekker. Ik eet het liefst pita met gyros en souvlaki’s. Mijn oma kan heel lekker koken en in de Taverna mogen wij altijd eten wat we willen. Klik op de foto's voor de recepten.


pita met gyros SouvlakiKeftedes


Knossos
Vlakbij Heraklion ligt Knossos. We zijn daar ook geweest. Daar hebben we de opgravingen gezien van de oude paleizen van koning Minos. Ze hebben de gebouwen helemaal opgeknapt zodat je beter kan zien hoe de mensen toen leefden en woonden. Het ziet er mooi uit.Knossos was de hoofdstad van Kreta, in de tijd dat koning Minos leefde. Dat was heel erg lang geleden, 2500 jaar voor Christus. Tien eeuwen lang was Knossos de eerste en grootste stad in Griekenland en van heel Europa. De mensen hadden toen al toiletten, waterleidingen en nog veel meer dingen die wij nu ook hebben, dat is wel heel knap, dat zij dat in die tijd al hadden uitgevonden. De mooie en grote paleizen op Kreta zijn helaas allemaal kapot gegaan, volgens de geleerden is dit door gebeurd door een verschrikkelijke uitbarsting van de vulkaan Santorini bijna 150 km ten noorden van Kreta. Die uitbarsting was rond 1500 voor Christus. En het veroorzaakte een soort Tsunami. Zo zijn toen alle paleizen en huizen overstroomd met modder.
 

KNOSSOS KNOSSOS


Festos
Vlakbij het dorp van mijn oma ligt Festos, dat is heel lang geleden ook een paleis geweest, het zijn nu ruïnes. Bij Festos is de “Discus van Festos” gevonden. Er staan letters op die nog steeds niet ontcijferd zijn door de geleerden. De echte discus ligt in het museum in Heraklion, maar ik heb er een voorbeeld van.


De Discus van Festos De discus van Festos (een replica)Festos


Mythes
Ik zal jullie een paar mythes van Kreta vertellen. Een mythe is een heel oud verhaal.

Zeus
De oppergod van de oude Grieken was Zeus. Hij werd geboren in een grot op Kreta. Toen de moeder van Zeus in verwachting was ging zij naar Kreta en kreeg Zeus daar in het geheim, omdat haar man Cronus al hun kinderen op at zodra ze geboren waren. Aan Cronus gaf zij een steen in een luier die hij direct opat, hij dacht dat hij Zeus had opgegeten. Zo hield zij Cronus voor de gek en bleef Zeus in leven. Toen Zeus groot was geworden ging hij wonen op de hoge berg Olympos en werd hij de oppergod.

Minotaurus
De Minotaurus was een soort monster, half man en half stier. Koning Minos sloot de Minotaurus op in zijn labyrint, waar hij later werd gedood door Theseus. Het labyrint was een ondergrondse doolhof dat door meesterarchitect Daedalus werd ontworpen voor koning Minos van Kreta. Niemand die het labyrint inging kon de weg terugvinden. In het labyrint sloot koning Minos de Minotaurus op, die iedereen die in het labyrint werd gestuurd verscheurde.

Theseus
Theseus ging naar Kreta naar het labyrint waarin de Minotaurus elk jaar zeven jongens opat. Hij wilde het monster gaan verslaan. Toen het schip vertrok naar Kreta had het zwarte zeilen. De vader van Theseus, Aegus, had er voor gezorgd dat er ook witte zeilen aan boord waren om te gebruiken in het geval dat de terugreis er een van overwinning zou zijn. Theseus kwam op Kreta aan en werd naar het labyrint gebracht. Ariadne, Koning Minos' dochter werd verliefd op hem. Daarom gaf zij Theseus voor hij het labyrint inging een bolletje draad. Ze gaf hem de tip het uiteinde van de draad bij de ingang van het paleis vast te binden. Al verder lopend door de gangen zou de draad zich afrollen zodat hij de weg niet zou kwijtraken. Zij liet hem ook beloven haar mee terug te nemen naar Athene als zijn vrouw. Het lukte Theseus het monster te doden, de andere jongens te bevrijden en uit Kreta te vertrekken, samen met Ariadne. Hoewel alles goed was afgelopen, vergat Theseus op de terugreis de zwarte zeilen met de witte om te ruilen. En zo dacht zijn vader, die op de uitkijk stond, dat Theseus dood was, toen hij het schip met de zwarte zeilen zag. Hij sprong van verdriet van de rotsen in de zee, die sinds toen de Aegeische zee heet. Theseus deed daarna nog mee aan veel gevaarlijke avonturen hij ging mee met Hercules op zijn tochten.


ZEUS Theseus en de MinotaurusIkaros en Daedalos


 

Daedalus
Daedalus bedacht het beroemde labyrint, een paleis met zoveel ingewikkelde gangen dat iedereen erin verdwaalde, voor koning Minos op Kreta. Daarin hield koning Minos de Minotaurus gevangen. Toen Theseus aankwam op Kreta met de opdracht de Minotaurus te doden, gaf Daedalus aanwijzingen aan Ariadne hoe zij de held kon helpen in en uit het labyrint te komen. (de draad) Toen Minos dit ontdekte werd hij zo boos dat hij Daedalus en zijn zoon Ikaros opsloot in het labyrint. Om uit Kreta te ontsnappen maakte Daedalus voor zichzelf en voor zijn zoon vleugels van veren. Ze maakten ze vast met was en ze vlogen weg over zee. Ikaros was zo trots dat hij kon vliegen dat hij niet merkte dat hij te hoog vloog en te dicht bij de zon kwam. De was van zijn vleugels smolt en hij stortte in de zee die sindsdien Icarische zee wordt genoemd.




 

Tot slot deelde ik nog Griekse gehaktballetje uit.

Smullen van de Griekse gehatballetjes

 

Bedankt voor het lezen van mijn spreekbeurt. Ik hoop dat je het leuk vond en dat je zelf Kreta ook eens gaat bezoeken. De beoordeling van mijn juf en klasgenootjes was: HG (Heel goed!)

Adoni
 

Met dank aan:
Juf Hilde die de foto's van mij heeft gemaakt en mij een HG gaf!
Mama die de gehaktballetjes heeft gemaakt en me heeft geholpen met oefenen.
Papa die me alle mythes van Kreta heeft verteld.