Extra vierge olijfolie is een van de meest populaire producten uit Griekenland. Al in het oude Griekenland was de olijfboom een vereerde boom, gewijd aan de godin Pallas Athene. De winnaars op de oude Griekse spelen kregen al olijftakken omgehangen. Goede Griekse extra vierge Olijfolie uit Kreta is online te koop bij tomagazaki.nl, het Griekse winkeltje (in NL).
"Extra vierge olijfolie is de meest geconcentreerde olie"
Extra vierge olijfolie is voedzaam en gezond en heel erg lekker van smaak. Het mediterrane dieet is voor een belangrijk deel op deze boom gebaseerd. Olijfolie remt de vorming van maagzuur en voorkomt verstopping. Chemische analyse heeft aangetoond dat de olie zeer rijk is aan 'enkelvoudig onverzadigde vetten' die een positief effect lijken te hebben op het voorkomen van hart- en vaatziektes.
Olijfboom in Griekenland
Griekse producten zoals olijfolie, kruiden, pastitsio, honing, Nescafé frappé, maar ook originele Griekse souvenirs en cadeautjes en prachtige Griekenland tuinposters bestel je bij hét Griekse (online) winkeltje in Nederland: tomagazaki.nl. Kalos orisate! (Welkom!)
Het begint allemaal met de bloei in mei en juni. Dan zijn de kleine, tere trosjes zichtbaar met daaraan zo'n tien tot veertig witgele bloempjes. De wind bestuift een klein deel van de bloempjes. Na vier tot zes maanden zijn de vruchten uitgerijpt, overigens alleen aan de bomen die ouder zijn dan een jaar of vijf tot acht. De oogst loopt van september tot maart en vindt nog altijd grotendeels handmatig plaats. De plukkers klimmen met ladders de bomen in en slaan de olijven er met stokken uit. Onder de bomen liggen netten die de olijven opvangen. Olijven bevatten een extreem hoog oliegehalte (tot de helft van hun gewicht). Ongeveer vijf kilogram olijven kan al een liter olie opleveren.
Links: Lunch in Griekenland met olijfolie op tafel. Foto: Joyce Bos
Midden: Meehelpen met de olijvenoogst. Foto van Leon Beekwilder.
Extra vergine olijfolie of extra vierge is de olie die uit de eerste (koude) persing komt. Het is de meest geconcentreerde olie. Olie uit olijven is divers van smaak. Kenners gebruiken er allerlei omschrijvingen voor zoals: aards, amandel, appel, bitter, gras, hooi, komkommer, zoet. De meeste olijven worden eerst onder grote stenen geplet. De pulp die zo ontstaat gaat in hydraulische persen van roestvrij staal. Moderne machines halen het maximale aan olie uit de vruchten. Zo ontstaat de 'maagdelijke' olie van de eerste persing. Op de etiketten van de flessen staan vaak aanduidingen als 'extra vierge' of 'extra virgine'. De zuurgraad van deze olie, uitgedrukt in het gehalte aan oliezuur, is maximaal 1 procent. Het voorvoegsel 'extra' verdwijnt als het gehalte tussen de 1 en 2 procent ligt.
Extra vergin Griekse olijfolie
Na de eerste ('koude') persing kan uit de overgebleven perskoek en pitten door napersen bij hoge temperatuur de resterende olie worden gehaald. Deze is van mindere kwaliteit, donkerder van kleur, heeft een sterke smaak en hogere zuurgraad.
Er is nog zo veel dat naast de olie waardevol is aan de olijfboom: het hout bijvoorbeeld. Dat heeft een karakteristieke honinggele kleur en een mooie tekening van donkerbruine en zwarte strepen. Het is zeer hard, moeilijk splijtbaar en toch goed te bewerken. De oude Grieken gebruikten olijfhout om godenbeelden uit te snijden. In Griekenland kun je vaak producten kopen van olijfhout, zoals broodplanken en bestek.
De bladeren van de olijfboom voelen leerachtig aan en glanzen een beetje. Van boven kleuren ze donkergroen, aan de onderkant zilvergroen. Olijfbomen groeien langzaam. Een Olijfboom van een paar honderd jaar oud is geen uitzondering. Er zijn exemplaren die meer dan vijftienhonderd jaar oud zijn! Het is dus denkbaar dat iemand uit de vijfde eeuw een jonge versie van een nu nog levende olijfboom heeft gezien. Olijfbomen vragen om deskundige zorg en snoeien is noodzakelijk, anders groeien ze huizenhoog uit.