Pasen Griekenland - Grieks Pasen

Grieks Orthodox Pasen - Pasen in Griekenland

Pasen in Griekenland is een onvergetelijke ervaring. Voor de Grieks-Orthodoxen is het paasfeest het belangrijkste feest van het jaar, belangrijker dan kerstmis.

Grieks orthodox Pasen valt niet altijd samen met het katholieke paasfeest. In 2021 zat er bijvoorbeeld bijna een maand tussen Pasen in Nederland (4 april) en Pasen in Griekenland (2 mei), maar in 2022 zat er maar een week tussen. Ook in 2024 zit er weer meer dan een maand tussen, namelijk op 30 maart in Nederland versus 5 mei in Griekenland. Hoe kan dit?

Pasen valt altijd op de eerste zondag na volle maan, na 21 maart, maar de Grieks Orthodoxe kerk gaat uit van de oude Byzantijnse kalender. Zo kan het dus zijn, dat je Pasen in Nederland of België al hebt gevierd en dat je het een week of een paar weken later in Griekenland nog eens flink overdoet!

"Pasen in Griekenland valt op zondag 5 mei 2024."

Met het Paasfeest wordt het lijden en de kruisiging van Jezus Christus herdacht en de opstanding gevierd. Vanaf de maandag voor Pasen noemt men in Griekenland elke dag “groot”: “Grote maandag, Grote dinsdag etc”. Pasen is het meest heilige feest in Griekenland.

Pasen in Griekenland
Kalo pascha Vrolijk Pasen

Pasen in Griekenland begint met 40 dagen vasten. Deze periode wordt "Sarakosti" genoemd, wat is afgeleid van het woord veertig (de veertig dagen die gevast worden). Er zijn in Griekenland nog steeds veel mensen die meedoen aan de vasten, vooral in de dorpen. Jongeren en mensen in de grote steden doen hier minder aan mee. Men eet tijdens de vasten geen vlees. De voorbereidingen beginnen eigenlijk al vanaf Carnaval en in de week die op Carnaval volgt, tot en met zondag, wordt nog wel kaas gegeten, maar geen vlees. Die zondag noemt met de zondag van Tyrini of Tyrofagou, (“Tyri” =kaas). Die zondag eet men dus kaas.

Pasen in griekenland
Grieks pasen - Pasen in griekenland

Video Pasen in Griekenland

Video ©Griekse Gids

Kathari Deftera

De dag na de zondag van Tyrini is het "Schone Maandag" of: Kathari Deftera. Dat is 48 dagen voor de verrijzenis van Jezus Christus en deze periode tot en met Pasen noemt men Megali Tessarakosti of Sarakosti. Katharà Deftèra is zo genoemd, omdat de Christenen zich die dag zowel geestelijk als lichamelijk reinigden en in navolging van Jezus Christus die zelf ook achtenveertig dagen in de woestijn had gevast. Katharà of Katharòs betekent namelijk schoon, rein. Op Katharà Deftèra gaan de mensen in Griekenland de natuur in om een vlieger op te laten en samen te picknicken. Je ziet op deze dag overal vliegers in de lucht wapperen. De vliegers staan symbool voor de mens die geestelijk naar de hemel ‘vliegt’.

Pasen het belangrijkste feest in Griekenland

Er wordt dus voor Pasen geen vlees, zuivel, vis en gevogelte gegeten. Schelpdieren en inktvis mogen wel gegeten worden. Op Palmzondag, de eerste dag van de Heilige Week, wordt alleen vis geserveerd. Op zaterdag de dag voor Pasen, wordt het eten dat op Paaszondag zal worden geserveerd naar de kerk meegenomen en het wordt gezegend door de priester.

In de "Grote" week voor Pasen worden de voorbereidingen voor dit belangrijke feest in alle dorpen getroffen. De voorbereidingen voor Pasen houden in: het schoonmaken (soms verven) van het huis, het versieren van de straten, het bakken van het paasbrood (tsoureki) en de paaskoekjes (koulourakia) en het rood verven van de paaseieren.

tsoureki Grieks paasbrood
Tsoureki Grieks paasbrood, rode paaseieren en koulourakia

Grieks Pasen Goede Vrijdag - Grote Vrijdag
Foto's van de Griekse Gids ©



De Epitafios - Grieks Pasen

De Epitafios is een geborduurde en met bloemen versierde afbeelding van de graflegging van Christus. Op Goede Vrijdag (Grote Vrijdag) wordt in heel Griekenland de Epitafios tentoongesteld in de kerken en in processie rondgedragen. Er worden op Goede Vrijdag treurzangen gezongen. De kerk is in vol ornaat voor de komende mis.

Epitafios Pasen griekenland
Epitafios

Griekse kerk met Pasen Epitafios| Pasen in Griekenland
Foto's van de Griekse Gids ©

Processie op Goede Vrijdag

Op de Goede vrijdag voor Pasen wordt er een processie gehouden in alle dorpen en steden in Griekenland. Er is 's avonds een mis in de kerk. Goede Vrijdag is de dag van rouw. De dood van Christus wordt herdacht. De icoon van Christus wordt op de Epitafios gelegd, wat het graf van Christus symboliseert. Er wordt hiermee buiten de kerk een processie gehouden. De Epitafios wordt door het dorp of de stad gedragen en veel inwoners van het dorp lopen mee met de processie. Langs de route gooien de mensen bloemen naar de epitafios. De gelovigen lopen onder de Epitafios door.

Stille Zaterdag

Zaterdagavond is de Paasmis in de kerk. In de "Grote week" voor Pasen, zoals de Grieken het noemen, is de kerk elke avond helemaal vol en op Stille Zaterdag staan ook buiten de kerk veel mensen. Iets voor middernacht gaan alle lichten in de kerk uit en vervolgens komt de priester achter de Iconostase vandaan met een kaars die door het Heilige Licht aangestoken is. Om middernacht luiden in heel Griekenland de klokken: het heilig vuur is aangestoken en iedereen mag zijn kaars met dit vuur aansteken. Het vuur komt uit Jeruzalem en iedereen neemt zijn kaars mee naar huis om er thuis boven de voordeur een zwart kruisje mee  te branden, voor een goed jaar. De Opstanding van Christus wordt gevierd. Er worden paasvuren gebrand en het vuurwerk barst los.

Pasen griekenland
Kaarsjes bij Grieks Pasen

 

Eerste Paasdag: Christos Anesti!

Het is Pasen! De klokken zijn geluid, het vuuwerk en de paasvuren zijn gedoofd en op zondag, eerste paasdag, is het (alweer) een echte feestdag. Na veertig dagen vasten mag men eindelijk weer vlees eten en overal wordt lam aan het spit in de buitenlucht geroosterd en muziek, dans en wijn horen erbij. Men wenst elkaar: 'Christos Anesti!' (Jezus is opgestaan) en het antwoord is dan 'Alithos Anesti!' ('Hij is waarlijk opgestaan'). Ook zegt men: 'Chronia Polla' en 'Kalo Pascha!' ('Vele jaren!' en 'goede Pasen!')

Lam aan het spit Griekenland Pasen
Lam aan het spit in Griekenland met Pasen

Data Grieks Orthodox Pasen:

  • 2023: 16 april
  • 2024:   5 mei
  • 2025: 20 april

Dans met pasen in Griekenland
Dans met pasen in Griekenland


Ook interessant!

OCHI-dag
OCHI-dag
Epifanie - Drie Koningen
Epifanie - Drie Koningen
Kerstmis in Griekenland
Kerstmis in Griekenland
Griekse gewoontes
Griekse gewoontes