Griekenland - De Griekse Gids
Social Media Griekse Gids Twitter Griekse Gids Pinterest Griekse Gids Instagram Griekse Gids Youtube Griekse Gids Facebook Griekse Gids
 



  Griekenland weblog

De betekenis van Democratie

Datum: Donderdag, 15-10-2020
Tekst: Aris (Arjiris) Angelou*

Het politieke systeem dat men Democratie noemt werd in de Griekse stadstaat Athene geboren in het einde van de 6de eeuw v.Chr. Een politiek systeem dat niet zomaar uit de lucht is gevallen maar met een lange ontwikkeling in de geschiedenis van Oud Athene te maken heeft. Een geschiedenis die bijna alle politieke systemen kent en die in de moderne tijd nog steeds gebruikt worden.

Het tweede millenium v. Chr. is de tijd van de oudste Griekse beschaving, de Mykeense beschaving. Het is in de tijd van de Trojaanse oorlog die beschreven werd door de beroemde Griekse dichter Homerus toen de Monarchie het enige politieke systeem was. Een Griekse term die gezag van één persoon betekent. Deze persoon was niet alleen de koning maar ook de opperbevelhebber en de aanvoerder van het leger en ook nog de hoogpriester. Dus iemand die naast zijn militaite en andere verplichtingen ook nog belangerijke religieuze verplichtingen had. Dat is de tijd van de legendarische Griekse helden geweest zoals Agamemnon, Achilles, Odysseus, Ajax, Nestor enz. Verschillende van die helden werden na hun dood “vergoddelijkt” en vereerd als halfgoden en er werden offers gebracht om ze gunstig te stemmen.

Democratie heuvel Pnyx in Athene
Heuvel Pnyx in Athene tegenover de Akropolis

Na de val van de Mykeense beschaving (einde 12de eeuw v.Chr.) en de geboorte van de Griekse stadstaten kwam de politieke macht in de handen van de Aristocratie. Dat waren de plaatselijke gezaghebbers die een edele afkomst hadden en die grootgrondbezitters waren.

De 6de eeuw v.Chr. is de tijd van de grote veranderingen op politiek en sociaal gebied geweest. Het groeiende verschil tussen de rijke grondbezitters en de arme boeren in een land met weinig vruchtbare grond heeft sociale onrusten veroorzaakt. De aristocraten hebben op allerlei manieren geprobeerd om de politieke macht te handhaven. Enkele opportunisten hebben gebruik gemaakt van de situatie en wisten door staatsgrepen aan de macht te gekomen. Dat potitieke systeem werd Tirannie genoemd en heeft veel overeenkomsten met wat men tegenwoordig een Dictatuur noemt. De Tirannie heeft maar tijdelijk het probleem van de sociale onrust opgelost. In Athene wist de tiran Peisistratos zich populair te maken door allerlei soort spelen (brood en spelen) te organiseren en door indrukwekkende monumenten te laten bouwen. Maar de tijd was rijp voor iets nieuws. Daar hebben verschillende factoren een rol in gespeeld zoals bijvoorbeeld het ontstaan van een nieuwe gegoede burgerij die geboren werd uit de stichting van kolonies en handelscentra en aanspraak heeft gemaakt op meer politieke macht.

Zo is een nieuw politiek systeem onstaan dat zeer bepalend zou worden niet alleen voor het klassiek Athene maar voor heel de wereld tot op heden. Dat is het politieke systeem waar wij in de westerse wereld nog altijd gebruik van maken. De 'Democratie' betekent letterlijk Volksheerschappij (Demos: volk en Kratein: heersen). Toch zijn er grote verschillen met wat men toen Democratie noemde en wat wij tegenwoordig met dezelfde term bedoelen. Het zou ook niet anders kunnen aangezien er in 2500 jaar tijd veel is veranderd.

Tegenwoordig spreekt men van de Representatieve Democratie: Men kan eens in de vier jaar voor een aantal vertegenwoordigers in het parlement stemmen die dan de politieke beslissingen moeten nemen. In Athene was er ook een parlement (bouleuterion) met 500 zetels. 50 zetels per gemeente omdat Oud Athene administratief verdeeld was in 10 gemeentes. Die parlementariërs moesten vrije burgers zijn (enkel mannen want vrouwen hadden geen politieke rechten) en werden voor slechts één jaar uitgeloot. Iedere vrije burger had de kans om eens in z’n leven parlementariër te worden. Men was in de praktijk verplicht om deel te nemen in het politieke leven van zijn stad. Deed men dat niet, dan werd men een idioot genoemd (ΙΔΙΩΤΗΣ / idiòtis in het grieks) hetgene particulier betekent dus iemand die enkel aan zichzelf dacht en niet meedeed aan de gemeenschappelijke zaken die zijn stad betroffen. Echt een scheldwoord met een politieke betekenis waar het modern scheldwoord oorspronkelijk vandaan komt...

Informatiebord op de heuvel Pnyx
Informatiebord op de heuvel Pnyx

Het grootste essentieel verschil met de huidige Representatieve Democratie is dat het parlement in de oudheid niet het laatste woord had. Wie dan wel? De Volksvergadering !! Alle besluiten van het parlement moesten om de 10 dagen goed- of afgekeurd worden door de vergadering van de vrije burgers van Athene die zich op de heuvel Pnyx tegenover de Acropolis moesten verzamelen. Dat betekent 36 keer per jaar een referendum !! Dat is pas Directe Democratie !!! Theoretisch zou het vandaag met de moderne technologie ook kunnen: E-Democratie? Maar vandaag hebben we andere soort problemen dan toen. We zijn met veel meer en we leven in een samenleving die dagelijks overvallen wordt door allerlei fake news zodat men op een gegeven moment niet meer weet wat wel of niet waar is... Het is dus practisch onmogelijk om zogenaamd objectief ingelicht te worden..Los van het feit dat in sommige europese landen het referendum afgeschaft werd met Nederland inbegrepen...Hoe kan men dan van Directe Democratie spreken als er geen referendum meer mogelijk is? Sommigen beweren zelfs dat tegenwoordig de Representatieve Democratie vervangen is geworden door de zgn Particratie dus de heerschappij van de politieke partijen die in samenwerking met de media de algemene politieke opinies van de massaˊs efficiënt en snel kunnen bepalen.

*Wie is Aris Angelou?
Aris Angelou is gediplomeerde Nederlandstalige gids in Griekenland.
Wil je meer weten over Aris Angelou, bezoek ook zijn website griekenlandanders.com


Schrijf je in en blijf op de hoogte

Wil je op de hoogte blijven van al het nieuws over Griekenland en de Griekse Gids schrijf je in voor onze gratis digitale nieuwsbrief. Direct na het aanmelden ontvang je van ons een e-mail met een link om je inschrijving te bevestigen.

Disclaimer: Wij verzamelen zoveel mogelijk informatie om onze lezers te helpen. De Griekse Gids is niet verantwoordelijk voor beslissingen die u neemt op basis van bovenstaande informatie. Houd er rekening mee dat informatie snel (per dag en zelfs per uur) kan veranderen. Zodra er wijzigingen zijn passen wij dit zo snel mogelijk aan op deze website.


Lees ook deze populaire artikelen

Gefeliciteerd met je verjaardag in het Grieks
Gefeliciteerd met je verjaardag in het Grieks
Griekse muziek
Griekse muziek
 Het boze oog (mati), deel van Griekse cultuur
Het boze oog (mati), deel van Griekse cultuur
Kalo Mina - Een hele goede maand!
Kalo Mina - Een hele goede maand!

Vakantie Griekenland Griekse webshop to Magazaki Vakantiediscounter Griekenland Sunweb Tui Corendon Huis kopen Kreta Griekenland
© De Griekse Gids 2000-2024