Tekst en foto's Anneke Kamerling
Er wordt mij vaak gevraagd welk van de vele Griekse eilanden nou toch het leukste/mooiste is. Daar moet ik het antwoord helaas schuldig op blijven, want ieder eiland is uniek, ze zijn onderling gewoon niet te vergelijken. Ik zal in deze blog met regelmaat een Griekse bestemming in het zonnetje zetten. Om scheve gezichten te voorkomen, doe ik dat in alfabetische volgorde. Deze maand:
Chios, het eiland van mystiek en mastiek, het geboorte-eiland van Homerus en de thuishaven van enkele, zeer rijke reders. Chios is een afwisselend eiland met mogelijkheden voor iedereen.
Chios-stad, de hoofdstad van het eiland is een levendig plaatsje met een gezellige haven aan de oostkust met uitzicht op Turkije. Het eiland is onder te verdelen in drie districten: Kambochora (de kambos), Voriochora (het noorden) en Notiochora (het zuiden). Elk district heeft een eigen geschiedenis en cultuur, maar ook landschappelijk gezien zijn deze gebieden zeer verschillend.
Chios heeft verschillende bezienswaardige kloosters. Nea Moni uit 1042, met zijn beroemde mozaïeken en Agia Markella, het klooster van de beschermheilige van het eiland zijn hiervan de meest bekenden. De geschiedenis van Chios gaat terug tot in de prehistorie. Resten uit de antieke tijd zijn niet veel teruggevonden, maar uit de middeleeuwen zijn hele dorpen goed bewaard gebleven. Het toerisme is al sinds de 80-er jaren op gang, maar is zeker niet overheersend. In Karfas, waar zich eÌeÌn van de weinige zandstranden van het eiland bevindt, zijn ook enige watersportmogelijkheden, zoals o.a. windsurfen, waterfietsen en waterskiën. Chios is een ideaal eiland voor vakantiegangers, die cultuur, natuur en avontuur willen combineren en tegelijkertijd willen genieten van de rust, de originele Griekse sfeer en de gastvrijheid van de vriendelijke bevolking.
Daskalopetra
Het gebied ten noorden van Chios-stad wordt door de Chioten 'Voriochora' genoemd. Dit is een uitgestrekt gebied met droge hoogvlakten, afgewisseld met beboste berghellingen, kleine bijna uitgestorven dorpjes en veelkleurige, levendige vissersplaatsen. In Daskalopetra ('Daskalos' betekent leraar en 'Petra' betekent steen) ligt op een uitstekende rotspunt met een prachtig uitzicht de 'leraar's steen', een uit de rots uitgehouwen brok, te midden van een cirkel. Dit zou de zetel van Homerus geweest zijn, wanneer hij hier lesgaf aan zijn leerlingen. In de zomer wordt op deze plaats het 'Homerus-festival' gehouden, dat bezocht wordt door mensen vanuit de hele wereld.
Al van verre kunt u Volissos, met haar pastelkleurige huisjes tegen een berghelling zien liggen. Boven het dorp staat een imposante Venetiaanse burcht. Het is een beste klim om er te komen, maar u wordt beloond met een adembenemend uitzicht over de westkust. Iets onder de burcht, aan de zuidoostzijde van het dorp staat een bouwval, dat volgens een marmeren plaat met inscripte het oude woonhuis van Homerus geweest zou zijn.
Aan de westkust ligt het langgerekte strand van Agia Markella. Het achter het strand gelegen klooster van Agia Markella is een bedevaartsoord. Op 21 juli begint de bedevaart en komen de mensen te voet, soms zelfs op blote voeten, per ezel en tegenwoordig ook per auto en bus naar deze plaats. De heilige Markella werd op 16-jarige leeftijd door haar vader vermoord. Op de plaats waar zij om het leven kwam, is een kruis geplaatst. Bij dit kruis stroomt een zoetwaterbron op enkele centimeters van de kust in zee. Men zegt, dat dit water genezende krachten bezit en dat het op 22 juli bloedrood kleurt. De beenderen van Agia Markella liggen in de kloosterkerk. De mensen komen hier naartoe om te bidden tot haar icoon om genezing en de mensen die inderdaad genezen zijn, hebben hun krukken en rolstoelen in de kerk achtergelaten.
Chios-stad
De hoofdstad van het eiland, Chios-stad, ligt aan het midden van de oostkust en heeft een vrij grote haven, waar het een komen en gaan is van veerboten en visserskaïki's. Om dit boeiende tafereel gade te slaan, kunt u op één van de vele terrassen langs de boulevard iets gebruiken en op uw gemak van het chaotische schouwspel genieten.
De stad heeft vele bezienswaardigheden en u kunt er gezellig winkelen. De Byzantijnse burcht is de eigenlijke oude stad, gebouwd in de 13e eeuw en uitgebreid door de Genuezen, die vanaf 1346 het eiland bestuurden en nogmaals versterkt door de Turken, die van 1566 tot 1822 Chios bezetten. Binnen de vestingwallen ligt een labyrint van straatjes en steegjes tussen kleine, soms goed onderhouden, maar vaak vervallen huisjes. Niet ver van de oude burcht ligt het centrale plein, de 'Platia Vournakis' met een mooi aangelegd park en enkele, gezellige terrassen. In het zomerseizoen worden hier af en toe festiviteiten georganiseerd.
De bibliotheek is een bezoek meer dan waard. Met een collectie van maar liefst 130.000 boekwerken is de 'Koraïs-bibliotheek' de op twee na grootste bibliotheek van Griekenland en heeft een belangrijke functie binnen de Chiotische universiteit. Naast de bibliotheek staat de kathedraal van de stad. Elke zondag is er in deze Grieks-orthodoxe kerk een kerkdienst van 07.00 tot 09.00 uur. Behalve 's zondags is deze kerk meestal gesloten, dus voor bezichtiging zult u vroeg uit de veren moeten.
Om gezellig te winkelen, kunt u kris-kras door de smalle straatjes van de stad slenteren. U kunt een bezoek brengen aan de dagelijkse groente- en fruitmarkt, niet ver van het Vournakis-plein of door de voor verkeer afgesloten Aplotarias-straat dwalen, waar u een verscheidenheid aan goede en mooie winkels kunt vinden.
Kambos
Ten zuiden van Chios-stad ligt langs de kust een vruchtbare laagvlakte, de 'Kambos'. Hier was vroeger de aristocratie van het eiland gevestigd. De toenmalige landeigenaren hadden vele hectaren citrusplantages. Temidden van deze plantages werden in de Genuese tijd grote landhuizen opgetrokken uit een speciale bronskleurige steensoort met grote balkons, marmeren trappen en hoge poorten en deuren met marmer en inscripties versierd. Ook werden de plantages ommuurd om de kostbare oogst te beschermen tegen stof en wind. Deze muren staan over het algemeen nog overeind, met boogvormige poorten en unieke doorkijkjes.
Midden op het eiland ligt het bijzondere dorpje Anavatos, wat zoiets als 'hooggelegen' betekent. Een zeer toepasselijke naam. Het is steil tegen de oostelijke helling van een berg gebouwd en onzichtbaar vanaf zee. Dit als verdedigingswerk gebouwde dorp heeft een belangrijke rol gespeeld in de Chiotische geschiedenis. Het was de schuilplaats van duizenden Chioten tijdens de Turkse massacre. Anavatos is niet zomaar van een levendig stadje met een beschermende functie veranderd in het hedendaagse spookstadje. Dit heeft een zeer trieste geschiedenis. Om aan de Turken te ontkomen, zijn duizenden mensen al dansend de afgrond aan de westkant van het dorp ingesprongen.
Anavatos
Het klooster van Nea Moni is gebouwd in opdracht van keizer Monomachus van Konstantinopel. In 1042 is men met de bouw begonnen, welke tot 1054 zou duren. Hijzelf heeft het bouwwerk niet af gezien, na zijn dood in 1053 heeft zijn vrouw Zoe het werk voortgezet. Het klooster is gebouwd naar het voorbeeld van een kerk in Konstantinopelen aan de bouw werkten de beste kunstenaars van Konstantinopel mee. Nea Moni is eeuwenlang een monnikenklooster geweest. In 1946 is de laatste monnik gestorven, waarna Nea Moni een nonnenklooster werd. Nu leven er nog enkele nonnen, ze zijn oud en hulpbehoevend en daarom zijn er twee papades aangesteld om hen te verzorgen en de verantwoording over het klooster te dragen. Het klooster heeft een mooie kerk, een cisterne, een eetzaal met een lange marmeren tafel, monikkencellen en een kapel, die dienst doet als knekelhuis, museum en souvenirshop.
Ten zuiden van het klooster Agios Minas begint de Notiochora, ook wel 'Mastichora' genoemd. Dit gebied strekt zich uit over het gehele zuidelijke deel van het eiland. Het bestaat uit een glooiend landschap met vruchtbare grond. Er worden olijven en amandelen geteeld, maar de belangrijkste bron van inkomsten vormt de mastiek.
Lees meer over mastiek... link naar blog Mastiek van Chios
Langs de kust zijn verschillende havennederzettingen, van waaruit vroeger een bloeiende handel gedreven werd en waar tegenwoordig het toerisme meer en meer in opkomst is.
In de regio Notiochora zijn verschillende bezienswaardige middeleeuwse dorpen.
Pirgi
Pirgi is opgeknapt en uitgebreid, maar heeft een originele, oude dorpskern met een groot, centraal gelegen plein. Bijna alle voorgevels van de huizen zijn versierd met de zgn. 'Xysta' of 'Graffiti'. Deze techniek stamt uit de Venetiaanse tijd en is als jarenlange traditie overgeleverd van vader op zoon. Tegenwoordig zijn er maar enkele Pirgousi, die deze kunst nog beheersen, maar tot op de dag van vandaag worden de huizen in Pirgi op deze wijze versierd. Als u goed oplet, zult u zien, dat de Pirgousi erg secuur te werk gaan. Ook randjes van bloembakken en de onderkant van de balkons worden niet vergeten. Het laat Byzantijnse kerkje Agioi Apostoloi is gewijd aan de apostelen Petrus en Paulus. Het is gebouwd als kleine kopie van de kloosterkerk van Nea Moni. Mesta is een labyrint van straatjes en steegjes en het is makkelijk hier te verdwalen. Er staan ook niet voor niets borden met 'KENTRO', w.b. centrum en 'EXODOS', w.b. uitgang.
Vroeger hadden de huizen aan de rand van het dorp de functie van stadsmuur. Er waren geen vensters of deuren aan de buitenkant van het dorp. Het dorp had maar één ingang, deze lag aan de noordzijde en u kunt de poort met de stalen deur bezichtigen. Alle straten in het dorp liepen dood, zodat eventuele indringers zich geen raad meer wisten. De huizen stonden allemaal met elkaar in verbinding en in geval van uiterste nood kon men het dak op vluchten en de indringers van boven af aanvallen. De bogen over de steegjes vormden de weg vanaf de verschillende daken naar de vluchttoren van het dorp, maar hadden tegelijkertijd de functie schokken van aardbevingen op te vangen, zodat niet het hele dorp in zou storten. Aan het centrale plein ligt de nieuwe 'Taxiarchis', de belangrijkste kerk van het dorp en de grootste en rijkste van Chios. Aan de noordkant van het dorp ligt de oude 'Taxiarchis' met een mooie houtgesneden iconostase. Deze kerk is door de Turken zodanig verwoest, dat de inwoners van Mesta ertoe over gingen de nieuwe kerk te bouwen. De vervallen vluchttoren werd gedeeltelijk afgebroken en met deze stenen werd op de restanten van de toren de nieuwe Taxiarchis gebouwd.
De grillige kustlijn van Chios is rijkelijk bedeeld met mooie baaien en heerlijke stranden. Veel zandstranden zijn er niet. De meeste stranden van Chios zijn rustige kiezelstranden met koel, helder water.
Mavra Volia
Het meest bijzondere strand van Chios is het strand bij het vissershaventje Emborio. Het zwarte stenen strand, 'Ta Mavra Volia' is één van de langste stranden van Chios en bestaat uit meerdere delen. Het eerste deel kunt u via de weg bereiken, de overige delen alleen te voet. Het strand is miljoenen jaren geleden ontstaan door een vulkaanuitbarsting. De afgebrokkelde, vulkanische stenen zijn door de zee mooi rond afgesleten en vormen nu het zo populaire strand. Aan het einde van het tweede strand kunt u de vulkaanwand opklimmen en een blik in de krater werpen.
Uitgebreide informatie over de geschiedenis, bezienswaardigheden, cultuur en natuur van Chios vindt u in hèt CHIOS boekje. hèt CHIOS boekje zal zeker bijdragen om van uw verblijf op Chios een onvergetelijk succes te maken! Het is te bestellen via www.het-boekje.nl.
hèt-boekje.nl biedt de meest gedetailleerde reisgidsen over verschillende bestemmingen in Griekenland. Onder andere over de Griekse eilanden Andros, Chios, Karpathos, Kythira, Lesbos, Naxos, Samos, Santorini, Skyros en Tinos. Deze mooi geïllustreerde gidsen schenken uitgebreid aandacht aan geschiedenis en vele bezienswaardigheden, maar staan ook stil bij onderwerpen die meestal weinig of geen aandacht krijgen. De gidsen zijn zowel in gedrukte versie verkrijgbaar als als e-book.
www.het-boekje.nl/chios.html Chios reisgids
Meer weten over Chios?
Neem voor meer informatie gerust contact op via www.het-boekje.nl.
Meer artikelen van Anneke Kamerling
hèt-boekje.nl bestaat 25 jaar! »
Anneke Kamerling over eiland Andros »
Wandelen op Andros »
Stedentip naar Athene »
Griekse producten zoals olijfolie, kruiden, pastitsio, honing, Nescafé frappé, maar ook originele Griekse souvenirs en cadeautjes en prachtige Griekenland tuinposters bestel je bij hét Griekse (online) winkeltje in Nederland: www.tomagazaki.nl. Kalos orisate! (Welkom!)
Advertentie Griekse Gids
Wil je op de hoogte blijven van al het nieuws over Griekenland en de Griekse Gids schrijf je in voor onze gratis digitale nieuwsbrief. Direct na het aanmelden ontvang je van ons een e-mail met een link om je inschrijving te bevestigen.
Disclaimer: Wij verzamelen zoveel mogelijk informatie om onze lezers te helpen. De Griekse Gids is niet verantwoordelijk voor beslissingen die u neemt op basis van bovenstaande informatie. Houd er rekening mee dat informatie snel (per dag en zelfs per uur) kan veranderen. Zodra er wijzigingen zijn passen wij dit zo snel mogelijk aan op deze website.