Deel 09b: De Midden-Byzantijnse Periode (610-1057)

In deze periode regeren de dynastieën van de Herakleiden (610-717), van de Isauren (717-820), van Amorios (820-867) en de Macedonische dynastie.

In het jaar 610 wordt Herakleios keizer. De voortdurende aanvallen van de Perzen en de Avaren verzwakken het Byzantium. Het Byzantium heeft geen geld meer en kan zich amper verdedigen. Gelukkig krijgt de Patriarch Sergios het voor elkaar om geld in te zamelen en daarmee keizer Herakleios te ondersteunen zodat hij zijn leger weer kan financieren. Met dat geld kon Herakleios de muren rond het Byzantium versterken en de Avaren betalen zodat ze geen aanvallen meer op zijn land pleegden.

Daarna keert Herakleios zich tegen de Perzen en met succes, want hij jaagt ze terug naar Perzië. De Avaren echter, spelen een valse rol. Hoewel ze geld hadden ontvangen van de Byzantijnen om zich rustig te houden, kozen ze stiekem voor de Perzen en ze wilden samen met de Perzen Constantinopel bezetten. De Perzen hadden inmiddels de Patriarch van Jerusalem gevangen en het Heilige Kruis (Timios Stavros) naar hun land meegenomen. De Byzantijnen werden woest en ondanks alle moeilijkheden slaagden ze er uiteindelijk in om zowel de Perzen als de Avaren te verjagen. Ze haalden ook het Heilige Kruis van Jezus terug en brachten het naar Jeruzalem. De stad was gered en de Byzantijnen zongen de hele nacht, staand (niet zittend =Akathistos), de ‘Akathistos hymne’ om de Heilige Moeder Maria te bedanken.

De oorlogen tussen de Byzantijnen en de Perzen zorgden voor een lachende derde, de Arabieren. We bevinden ons inmiddels aan het begin van het jaar 700. De Arabieren die oorspronkelijk op het Arabisch schiereiland woonden organiseren zich en voeren aanvallen uit. Ze vallen de Perzen aan, maar ook de Byzantijnen. Hun nieuwe hoofdstad wordt Damascus in Syrië. Ze bezetten de Noord-Afrikaanse kust, Cyprus, Kreta en zuid Spanje. Maar ze willen ook het Byzantium aanvallen. De Arabieren hebben inmiddels een sterke zeemacht, de Grieken echter, gebruiken Grieks vuur (vloeibaar vuur) en daarmee verslaan ze de Arabieren. Dit geheime wapen was een uitvinding van Kallinikos en het recept was een topgeheim. Mede hierdoor kon het Byzantijnse Rijk tot de 12e eeuw stand houden (toen werd buskruit ontdekt).

 

Hoewel de Arabieren met de Grieken veel oorlogen hebben gehad, waren er perioden waarin het goed ging tussen de volkeren. De Arabieren leerden de Griekse cultuur kennen en namen veel over. In Antiochië, in Damascus en in Alexandrië waren musea, scholen etc. waar de Arabieren van geleerd hebben. Byzantijnse kunstenaars hebben weel Arabische tempels versierd maar ook paleizen. Men ging ook handel met elkaar drijven.

Griekse monniken vertaalden in de kloosters die in Syrië waren werken van Aristoteles en Hippocrates in het Arabisch en Griekse leraren gaven Griekse les op Arabische scholen. Er waren ook diplomatische betrekkingen en vaak waren vooraanstaande ambtenaren te gast in Constantinopel en andersom Byzantijnse ambtenaren in bijvoorbeeld Bagdad.

Tijdens de 8e eeuw regeert de dynastie der Isauren met als Keizers Leon de Derde en daarna Constantijn de Vijfde. Deze keizers willen de Iconen in de kerken verbieden en willen dat priesters ook naar het leger gaan. Deze beslissing leidt tot een grote crisis want de voorstanders en de tegenstanders ruziën hier vervolgens een eeuw lang over! Er volgen rellen, er vallen veel doden en veel mensen worden gevangen genomen of worden verbannen. In deze periode worden veel kerken gesloten en waardevolle iconen vernietigd. Ook de relatie met de Westelijke kerk (Paus) wordt nu onrustig en dat zal later historische gevolgen hebben. In het jaar 843, tijdens de 7e Oecumenische Synode, wordt besloten dat het eren  van de iconen niets te maken heeft met de icoon zelf maar met de afgebeelde figuur op de icoon. Christenen kunnen weer iconen in hun religie gebruiken. Sindsdien is er een speciale feestdag om dit te herdenken, welke de Grieken ‘Kyriaki tis Orthodoxias’ noemen. (De zondag van de Orthodoxie.) Het is de eerste zondag van de periode van het vasten voor Pasen.

Wat gebeurde er nog meer in de 9e eeuw? In het Byzantijnse Rijk verschijnt de Macedonische dynastie.  Zij herstructureren het leger om aanvallen van de vijanden te trotseren. Ze sluiten vriendschappen met landen ten noorden van het rijk waar ze de Byzantijnse cultuur en het Christelijke geloof verspreiden. In deze periode wordt ook veel aandacht aan onderwijs geschonken; er worden Hoge Scholen gesticht, alle lessen op school worden in het Grieks gegeven en er is veel aandacht voor de werken van de Griekse filosofen. In deze periode worden veel boeken geschreven en worden feiten uit de oudheid vastgelegd. Economisch gaat het ook goed,  kleinere zelfstandigen worden door de wet beschermd tegen de grote bedrijven en rijkeren die vaak de kleinere bedrijfjes terroriseren en voor een habbekrats overnemen.

 

In het Byzantijnse Rijk komen veel Bulgaren wonen die speciale voorrechten krijgen. De afspraak is dat ze het Byzantium mede beschermen tegen aanvallen vanuit ‘buiten’, in ruil daarvoor krijgen ze grond om landbouwproducten te verbouwen. De Bulgaren willen echter meer, ze proberen stilletjes aan de gebieden waar Slavische volkeren wonen zich toe te eigenen. Daarna vallen zij diverse Byzantijnse gebieden aan tot aan de Peloponnesos. Er volgen oorlogen maar uiteindelijk wordt Bulgarije verslagen en wordt het een van de provincies in het Byzantium.

In de 9e eeuw verschijnen ook de Russen op het internationale toneel en voor het eerst komen ze in aanraking met de Byzantijnen. Het is een volk dat oorspronkelijk vanuit Scandinavië komt. Hoewel het er af en toe vrij vijandelijk aan toe ging, mede door het Christianiseren van het Russische volk, worden de banden tussen de Russen en de Grieken in de loop der tijd beter. In het jaar 860 vallen de Russen het Byzantium aan met een vloot van 200 schepen en hoewel in die tijd het Byzantium ook oorlog met de Arabieren had, kon het de Russen verjagen. Later worden de banden met de Russen beter want de Russen helpen de Byzantijnen tijdens de oorlog tegen de Bulgaren. In ruil hiervoor krijgen de Russen grote grondgebieden ten noorden van het Byzantijnse rijk.  In het jaar 957 wordt Olga van Kiev Christen  nadat ze een bezoek aan Constantinopel brengt en dat gaat gepaard met grote feestelijkheden. De banden tussen de Byzantijnen en de Russen zijn daarna eeuwenlang zeer goed en vredelievend.

Samenvattend, dat wat de Byzantijnen goed deden was diplomatie boven oorlog. Ze probeerden vrede met vijandelijke landen te sluiten, meestal werd er voor de vrede betaald, de vijanden werden financieel gecompenseerd. Vaak betaalden ze huurlingen uit die landen om voor het Byzantium te vechten en gaven ze landbouwgrond om te cultiveren.

Een van de meest historische gebeurtenis uit de wereldgeschiedenis vond plaats  in het jaar 1054. Toen ontstond de scheuring (schisma) binnen de Christelijke kerk, aan de ene kant stond de Orthodoxe kerk, aan de andere kant de Rooms-Katholieke kerk. De laatste keizer van het verenigde Romeinse Rijk was Theodosius.




Ook interessant!

Aphrodite, Griekse godin van de liefde
Aphrodite, Griekse godin van de liefde
Europa moeder van Minos
Europa moeder van Minos
Narcissus verliefd op eigen spiegelbeeld
Narcissus verliefd op eigen spiegelbeeld
Homerus Griekse schrijver en dichter
Homerus Griekse schrijver en dichter